DIKKE PANIEK
Van alle kanten kreeg ik dinsdag berichten binnen. Paniek. “Joppie, help, m’n favoriete drankje verdwijnt!” appt Jeanine.
De NOS stuurde dinsdag een item uit dat niet onopgemerkt bleef, met de kop “We staan voor een wereldwijde koffiecrisis, zeggen experts”.
De strekking van het artikel? Niet alleen in NL hebben we te maken met klimaatverandering, wat de boeren merken aan een zeiknatte voorzomer. Ook koffieboeren hebben last klimaatverandering.
De koffieplant is een kwetsbaar plantje en houdt van een stabiel klimaat. Kan niet tegen vorst, niet tegen (te lange) droogte, niet tegen te harde regen, niet tegen te felle zon. Klimaatverandering omvat dus alles waar dit kasplantje niet zo blij van wordt.
Dus, reden tot paniek? We hebben een anekdote voor je van Isabelle, die vorige maand de plantages in Bolivia bezocht.
DON’S OPLOSSING VOOR DE DROOGTE
Pak je flat white of espresso erbij en laat me je meenemen naar de achtertuin van Don Donato. Don Donato is een Boliviaanse boer die de impact van klimaatverandering wel heel goed terugziet.
Don Donato is geen gewone boer. Hij is een pionier in zijn regio. Op zijn vijf hectare land verbouwt hij koffie en citrusvruchten in de schaduw van hoge inheemse bomen. Boslandbouw dus. Vorig jaar heeft hij met trots 2.000 kg koffie geoogst – meer dan wie dan ook in de buurt.
Maar zoals het leven op de boerderij gaat, zijn de omstandigheden niet altijd rooskleurig. Klimaatverandering gooide, ook in Bolivia, roet in de koffie. Een enorme droogte trof de regio afgelopen najaar, waardoor de oogst deze zomer lager uitvalt dan een jaar eerder.
Toch hebben de koffieplanten van Donato de droogte overleefd, beschermd door de bomen waaronder ze groeien.
EN Z’N BUREN DAN?
Veel van hen hadden minder geluk. Ze verloren al hun koffieplanten aan de droogte, omdat ze niet dezelfde beschermende bomen hadden. En zagen dus hun hele oogst verdwijnen. Maar nog erger: Als je nieuwe koffieplanten moet aanplanten, duurt het nog 3 jaar voor de eerste koffiebessen geoogst kunnen worden. Voor vele boeren die al onder de armoedegrens leven is dit de nekslag. Precies waar de NOS voor waarschuwt.
Slash & burn
Don vertelt hoe anders zijn leven eruitzag voordat hij met Sicirec begon samen te werken. Hij verbouwde vooral mais en rijst, volgens de in Bolivia welbekende slash and burn-methode. Een methode waarbij stukken tropisch regenwoud worden gekapt en platgebrand. Dit maakt de grond kortstondig erg vruchtbaar, maar na een paar oogsten is de grond uitgeput en groeit er niets meer zonder kunstmest. Vaak wordt er dan vee gehouden op het uitgeputte land. Je voelt de CO2-uitstoot al in de lucht hangen… ☁
VAN MONOCULTUUR NAAR AGROFORESTRY
Dankzij Sicirec kreeg Don de kans om het roer om te gooien. Sicirec herstelt deze gedegradeerde gronden door met de boer agroforestry (boslandbouw) toe te passen. Ze voorzien de boeren van bomen en planten, en helpen als er niet genoeg geld is voor apparatuur. Dit kunnen de boeren terugbetalen in cash, termijnen of producten. Hierdoor is Don’s inkomen de afgelopen jaren gestegen en heeft hij meer zekerheid gekregen. Naast koffie verbouwt hij nu ook citrusvruchten en hout.
HOUT IN DE WACHT
De houtproductie gaat volgens Don wat te langzaam, geeft hij eerlijk toe. Hij moet nog maar zien wat daaruit gaat komen. Maar voor nu is hij blij met de koffie en de citrusvruchten die zijn land opleveren. Het mooiste van alles? Hij hoeft niet meer zelf helemaal naar Santa Cruz om zijn producten te verkopen. Wij kopen met Sicirec rechtstreeks van Don zijn heerlijke koffiebonen. Zo heeft Don een stabieler inkomen, en wij (lees: jij) heerlijke koffie.
TERUG NAAR DE NOS
Reden voor paniek?
Dat weten we niet. Ja, koffie zal duurder worden. Koffie uit de supermarkt is nu namelijk veel te goedkoop. Koffie uit mono-cultuur plantages (nu 95% van de markt) put de bodem uit en is niet bestand tegen klimaatverandering. De huidige supermarktprijzen zijn niet houdbaar.
De oplossing is simpel. Koffie uit het bos. De planten zijn weerbaarder en de bomen halen CO2 uit de lucht. Klimaatverandering tegengaan door koffie te drinken, wat wil je nog meer?
NOS, lees je mee?
TERUG NAAR HET BOS
In Bolivia zijn inmiddels 2.000 boeren aangesloten bij Sicirec. En hoe meer mensen hier overstappen op CO2-opslurpende koffie uit het bos, des te meer boeren in Bolivia zich kunnen aansluiten bij regeneratieve landbouw.
See you soon?
